HAMİLELİK ÖNCESİ YAPILMASI GEREKENLER NELERDİR ?

 

İnsanın hayatında verdiği en önemli kararlardan birisi çocuk sahibi olmak istemesidir. Hayatının herhangi bir döneminde çocuk sahibi olmayı istemeyen kadın yok gibidir. Ancak bu güç karar verildiğinde anne adayının olduğu kadar baba adayınında hazır olması gerekir. Hamile kalınmadan önce çiftlerin hem ruhsal hem de sosyoekonomik olarak hazır olmaları ideal durum iken, anne adayının fiziksel olarakta hazır olması  gereklidir.

Bir çocuk istediğimize karar verdiğimizde, anne-baba olarak gebelik öncesi fizyolojik olsun, psikolojik olsun bazı kontrollerden geçmemiz gerekir. Bunun amacı  risk faktörlerini tespit etmek ve bunları düzenlemektir. Olası risklerin tespiti, tedavisi ve periyodik kontrolü gebeliğin sağlıklı geçmesine etkili olduğu kadar sağlıklı bebekler dünyaya getirilmesinde de önemli bir faktördür.

Aileler her zaman planlıyarak çocuk sahibi olmuyorlar. Ülkemizde ise planlanmamış çocuk sayısı Avrupa ortalamasının oldukça üzerindedir. Ancak her ihtimalde gözardı edilmemesi gereken husus eşlerin her ikisinin de çalıştığı durumlarda bebeğin bakımı ve duygusal ihtiyaçlarının da karşılanması gerektiği göz önüne alınarak  planlama yapılmasıdır.

Hamile adayının genel sağlık durumu son derece önemlidir. Hamile adayları için mümkün olduğunca ideal yaşam koşulları istenir.Düzenli çalışma ve dinlenme saatleri, uyku saatlerinin yeterli ve uygun koşullarda olması, sigara ve alkol tüketiminin olmaması ve yoğun sigara dumanı olan yerlerde zaman geçirilmemesi önemlidir.Sigara bilindiği gibi hemen tüm olumsuz etkilerini damar sistemi üzerinden göstermektedir.

Bebeği anne ile ilişkilendiren, plasentanın tamamen bir damar sistemi olduğu düşünüldüğünde sigaranın hamilelik üzerindeki zararları açıkça görülmektedir. Doğurganlık çağında bir bayanın hiç sigara içmemesi ideal olmakla birlikte en azından hamileliğin fark edilmesi ile birlikte hemen sigara kullanımı bırakılmalıdır. Sigarayı  azaltmak asla çözüm değildir.

Normal koşullarda bir bayanın düzenli olarak yılda bir kez jinekolojik  muayeneden geçmesi ve temel sağlık taramalarının yapılması gerekmektedir. Hamile kalmaya karar veren bir bayanın ise hamileliğin planlandığı tarihten yaklaşık  6 ay önce kapsamlı bir muayene olması ve bazı tetkiklerin yapılması gereklidir. Anne adayının hamilelik öncesi danışma amaçlı ilk muayenesi adet döneminin hemen bitiminde yapılır. Bu ilk görüşmede hem anne hem de baba adayının aile geçmişleri sorgulanır, soylarında genetik geçiş gösteren herhangi bir anomali ya da hastalığın olup olmadığı araştırılır. Bu görüşmlerde atlanmaması gereken bir husus ise düzenli ya da düzensiz kullanılan ilaçların hekim ile tartışılmasıdır. Kullanılan ilaçların bebeğe olan etkileri muhakkak sorgulanmalıdır. Öte yandan alerji varlığı ve hangi maddelere karşı allerjik olunduğu da önemlidir.

 Hamile adayı bir bayana yapılacak olan laboratuar incelemeleri ise :

 - Kan grubu

- Tam kan sayımı

- Tam idrar tahlili

 - Açlık kan şekeri, üre, kreatinin, AST, ALT

 - TSH

 - TORCH (toxoplazma, rubella, cytomegalovirus, herpesvirus antikorları)

 - Hepatit B antijen ve antikor

 - Varicella Zoster (suçiçeği) antikordur.

Bu tetkiklerin hamilelikten 6 ay önce yapılmasındaki amaç aşı ile korunulabilecek hastalıklara karşı anne adayının direnç durumunu saptamak ve aşılama için zaman kazanmaktır.

Kan grubu tayini ise eşler arasında Rh ve ABO uyuşmazlığını saptamak için yapılır. TSH testi tiroid bezinin çalışma durumu hakkında bilgi verir ve gerektiğinde hamilelik öncesi ilaç ile fonksiyonların düzeltilmesini sağlar. Bu temel testlerin yanı sıra anamnez ve muayenenin gerektirebileceği ek tetkikler tamamlanarak gebe adayının mümkün olabilecek en uygun koşullarda korunmayı bırakması sağlanır.

Tüm incelemeler yapıldıktan sonra hamile kalmaya engel bir durum mevcut ise tedavi süreci başlatılır. Hamile kalınmasını engelleyecek tüm sorunların giderilmesiyle birlikte anne adayına hamile kalabilmesi için dikkat etmesi gereken hususlar sıralanır.